Logopedia - warto przeczytać!

Zajęcia logopedyczne w przedszkolu

Na początku września w przedszkolu przeprowadzone było przesiewowe badanie mowy wśród wszystkich dzieci uczęszczających do placówki. Dzieci z trudnościami wymowy objęte zostały opieką logopedyczną -grupową. Czas trwania zajęć wynosi 30 minut.

Na zajęciach prowadzone są ćwiczenia, które mają na celu:

 - usprawnianie motoryki aparatu artykulacyjnego,

- kształtowanie prawidłowego toru oddechowego, wydłużanie fazy wydechowej,

- rozwijanie słuchu fonematycznego,

- wzbogacanie słownictwa, rozwijanie mowy,

- rozwijanie umiejętnościbudowania dłuzszych wypowiedzi,

- rozwijanie umiejętnościrozumienia wypowiedzi słownych

JEŚLI MASZ WĄTPLIWOŚCI, CZY TWOJE DZIECKO MA WADĘ WYMOWY KONIECZNIE TO SKONSULTUJ!

WCZESNE WYKRYCIE PROWADZI DO CAŁKOWITEGO WYELIMINOWANIA WADY. 

Drodzy Rodzice !!!

Zapraszamy wszystkich do zapoznania się z informacjami na temat rozwoju mowy dzieka oraz sposobami jej stymulowania. 

Na stronie będą pojawiać się ciekawe artykuły, przykłady ćwiczeń artykulacyjnych , wskazówki związane z rozwijaniem mowy dziecka.

Rodzicu!!!

Czy wiesz jak postępować, aby rozwój mowy twojego dziecka

przebiegał prawidłowo?

Oto ważniejsze zalecenia dotyczące wczesnej profilaktyki;

1.Wypowiedzi osób z najbliższego otoczenia powinny być poprawne, do dziecka należy mówić powoli, wyraźnie. Należy unikać językaa dziecinnego ( spieszczania) w trakcie rozmowy z dzieckiem. 

2. Dziecko powinno reagować na aktywnośc uczuciową i słowną otoczenia. W przypadku, gdy takiej reakcji brak, można podejrzewać niedosłuch. Konieczna jest wtedy kontrola lekarska.

 3. Nie należy gasić naturalnej skłonności dziecka do mówienia obojętnościa, cierpką uwagę, lecz słuchać wypowiedzi, zadawać dodatkowe pytania, co przyczynia sie do korzystnego rozwoju mowy.

4. Nie wolno poprawiać wymowy dziecka, żądać by kilkakrotnie powtarzało dane słowo, zawstydzać, karać za wadliwą wymowę. Hamuje to chęć do mówienia.

5. Wskazane jest częste opowiadanie dziecku bajek, czytanie, oglądanie wspólnie filmów i rozmawianie na ich temat. 

6. Nie należy zaniedbywać chorób uszu, gdyż nie leczone mogą powodować niedosłuch.

7. Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy ( np. wady zgryzu) konieczne jest zapewnienie opieki lekarza specjalisty, gdyż wady te są przyczyną zaburzeń mowy.

8. Nie należy wymagać zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek. Dziecko nieprzygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicuje słuchowo dźwięki mowy, a zmuszane do artykulacji zbyt trudnych dla niego głosek często zaczyna je zniekształcać, wymawiać nieprawidłowo. Tworzymy u dziecka w ten sposób błędne nawyki artykulacyjne, trudne do zlikwidowania. ( np. nie oczekujmy od dziecka 3,4 latka aby wymawiał głoskę [ r] 

9. Jeśli dziecko osiągneło już wiek, w którym powinno daną głoskę wymawiać a nie robi tego, zasięgnijmy porady logopedy.

Cechy mowy dziecka w wieku przedszkolnym

CECHY MOWY DZIECKA TRZYLETNIEGO

Wymowę dziecka wstępującego do przedszkola charakteryzuje duża umiejętność odtwarzania wszystkich elementów słowa. Trzylatek porozumiewa się już z dorosłymi, chociaż jego mowa nie jest jeszcze ukształtowana pod względem dźwiękowym., tak jak np. sześciolatka.

Dziecko 3-letnie powinno wymawiać :

¦ wszystkie samogłoski, tak ustne, jak nosowe [ a, o, e, u, i, y, ą, ę, ], chociaż w wymowie jego mogą występować odstępstwa, np. zamiana głosek: a-o, e-a, i-y

¦ spółgłoski wargowe twarde i zmiękczone [ m, mi, b, bi, p, pi ]

¦ wargowo-zębowe twarde i zmiękczone [ f, fi, w, wi ]

¦ środkowojęzykowe [ ś, ź, ć, dź, ń, ki, gi, hi ]

¦ tylnojęzykowe [ k, g, h ]

¦ z przedniojęzykowo-zębowych t, d, n

¦ z przedniojęzykowo-dziąsłowych l, li

¦ półsamogłoski ł, j

W tym wieku mogą się już pojawić głoski przedniojęzykowo-zębowe s, z, c, dz, a czasem przedniojęzykowo- dziąsłowe sz, ż, cz, dż.

Chociaż dziecko trzyletnie potrafi poprawnie w izolacji i pod dyktando wypowiedzieć dużo głosek, jednak w mowie spontanicznej są one zamieniane na łatwiejsze pod względem artykulacyjnym.

Mowę dziecka trzyletniego cechuje :

¦ zmiękczanie głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, które są wymawiane jak ś, ź, ć, dź

¦ r może być wymawiane jak j lub l

¦ f może być wymawiane jak h lub odwrotnie

¦ grupy spółgłoskowe są upraszczane

¦ brak wyraźnych końcówek w wyrazach

CECHY MOWY DZIECKA CZTEROLETNIEGO

Dziecko czteroletnie :

¦ Powinno już poprawnie używać głosek [ s, z, c, dz ]

¦ Nie powinno zamieniać ich na głoski [ ś, ź, ć, dź ]

¦ Głoski [ sz, ż, cz, dż ] może zamieniać na głoski [ ś, ź, ć, dź ] lub [ s, z, c, dz ]

¦ Grupy spółgłoskowe są jeszcze w dalszym ciągu upraszczane np. psoła, pśoła- (pszczoła), płas, płaś- (płaszcz)

¦ Pojawia się głoska r , choć jej opóźnienie nie powinno jeszcze niepokoić

¦ Opanowanie głoski r jest dla dziecka dużym sukcesem, dlatego też często jej nadużywa, wymawiając np. rarka - (lalka), dratego (dlatego), dra mnie (dla mnie), dareko (daleko)

CECHY MOWY DZIECKA PIĘCIOLETNIEGO 

¦ Wymowa dziecka pięcioletniego jest już prawie całkowicie zrozumiała

¦ Grupy spółgłoskowe mogą być w dalszym ciągu upraszczane

¦ Głoska [ r ] i głoski [ sz ż, cz, dż ] powinny już być prawidłowo wymawiane, choć w mowie spontanicznej są często zamieniane na [ s, z, c, dz ] i [ l ]

CECHY MOWY DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO

¦ Mowa dziecka sześcioletniego powinna już być poprawna pod względem artykulacyjnym.

NORMĄ ROZWOJOWĄ JEST, JEŚLI DZIECKO W WIEKU:

¦ 3 lat - porozumiewa się prostymi zdaniami, wymawia wszystkie samogłoski i spółgłoski [p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, l, li, ś, ź, ć, dź, j, ł, k, ki, g, gi, ch ]

¦ 4 lat -wymawia [ s, z, c, dz ]

¦ 5 - 6 lat - wymawia [ sz, ż, cz, dż, r ]

¦ 7 lat - ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.

Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne

1. Ćwiczenia żuchwy

1. Szerokie otwieranie ust (jak przy wymawianiu głoski a), zęby są widoczne;
2. Wysuwanie żuchwy, zakładanie dolnych zębów na górną wargę i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie;
3. Naśladowanie przeżuwania;
4. Naśladowanie żucia gumy;
5. Ziewanie;
6. Robienie kółek żuchwą – raz w prawo, raz w lewo.

2. Ćwiczenia prawidłowego połykania

 Wyrobienie nawyku połykania z językiem ułożonym na wałku dziąsłowym.

Etap I - Nauka unoszenia języka za górne zęby

1. Lizanie czubkiem języka wałka dziąsłowego;
2. Unoszenie języka na wałek dziąsłowy za górnymi zębami przy otwartych a następnie zamkniętych ustach;
3. Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu;
4. Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa;

Etap II – połykanie śliny

Mówimy do dziecka: Połóż język w zaczarowanym miejscu, zaparkuj w garażu (za górnymi zębami). Trzymaj go tam przez cały czas, zamknij zęby, uśmiechnij się szeroko i połknij ślinę.

Etap III- połykanie płynów

Picie płynów odbywa się porcjami. Dziecko bierze do ust niewielki łyk. Wcześniej prosimy, żeby poczekało na hasło „połykamy”. Polecamy, aby uniosło język do góry, zamknęło zęby, rozchyliło wargi i dopiero teraz połknęło płyn.

3. Ćwiczenia podniebienia miękkiego

1. Język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami „Zmęczony piesek”;
2. Kaszlanie z językiem wysuniętym z ust „Chory krasnoludek”;
3. Nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczenie nosem „Balonik”;
4. Chrapanie na wdechu i wydechu;
5. Wymawianie sylab:
   ku-ko, ku- ko,
   uku- oko, uku- oko,
   kuku- koko, kuku- koko.

4. Ćwiczenia warg

1. Szerokie otwieranie i zamykanie ust. Wysuwanie warg do przodu (jak przy samogłosce u), rozchylanie warg (jak przy samogłos ce ). Ruchy wysuwania i rozchylania warg powinny być wykonywane naprzemiennie;
2. Wargi płasko złączone. Rozciąganie warg poprzez cofnięcie kącików ust (jak przy samogłosce i);
3. Układanie dolnej wargi na górną i odwrotnie.
4. Wysuwanie warg do przodu, ściąganie ich i przesuwanie w kąciki ust: w prawo, w lewo;
5. Naśladowanie posyłania całusów;
6. Wykonywanie naprzemiennych ruchów: ryjek- uśmiech,
7. Cmokanie.
8. Parskanie, wprawianie warg w drganie;
9. Wciąganie” policzków do jamy ustnej;
10. Nadymanie raz prawego, raz lewego policzka;

5. Ćwiczenia policzków

1. Wciąganie policzków;
2. Nadymanie policzków;
3. Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej, krążenie tym powietrzem, powolne wypuszczanie powietrza;
4. Naprzemiennie nadymanie policzków- wciąganie policzków;
5. Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę;

6. Ćwiczenia języka

1. Wysuwanie języka - język wąski i szeroki;
2. Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo- przy szeroko otwartych ustach;
3. Unoszenie języka na górną wargę- język wąski i szeroki, usta szeroko otwarte (język na defiladzie);
4. Unoszenie języka za górne zęby i cofanie do podniebienia miękkiego;
5. Dotykanie językiem poszczególnych zębów- po kolei (liczenie ząbków);
6. Oblizywanie zębów ruchem okrężnym.
7. Oblizywanie warg ruchem okrężnym przy szeroko otwartych ustach (kotek oblizuje się);
8. Mlaskanie czubkiem języka, mlaskanie środkiem języka, przyssanie języka do podniebienia miękkiego;
9. Wypychanie policzków językiem;
10. „Przyklejanie” języka do podniebienia i głośne „odklejanie” go.

  " Jedzie pociąg" - wierszyk dźwiękonaśladowczy

Jedzie pociąg - fu,fu,fu

Trąbka trąbi - tru,tu,tu

A bębenek - bum,bum,bum

Na to żabki - kum,kum,kum...

Woda z kranu - kap,kap,kap

Konik człapie - człap,człap,człap

Mucha brzęczy - bzy,bzy,bzy

A wąż syczy - sss,sss,sss...

Piosenka: "DZIWNE ROZMOWY"

 Wiersz " Deszcz"

Zła pogoda, kapie woda, 
kapie z nieba, kap, kap, kap. 
A w kaloszach do przedszkola,
idą dzieci, chlap, chlap, chlap! 
Kap, kap, kap, kap, kap, kap, 
idą dzieci, chlap, chlap, chlap! 
Kap, kap, kap, kap, kap, kap, 
idą dzieci, chlap, chlap, chlap

Przykłady zabaw logopedycznych, które można wykonywać

w codziennych sytuacjach

• robienie bąbelków w kubku do płukania jamy ustnej rurką do napojów,
• przenoszenie chrupek z miski do miski za pomocą rurki do napojów,
• oblizywanie warg posmarowanych dżemem, miodem lub kremem czekoladowym,
• pice gęstych napojów przez cieniutką rurkę (soki, rozrzedzony budyń, kisiel ),
• można przykleić do podniebienia opłatek lub kawałek andrucika, dziecko powinno go odkleić językiem szeroko otwierając przy tym usta,
• sytuacja „Zakupy”. Podczas wkładania zakupów do wózka: dziecko ma włożyć tylko te produkty, które mają w nazwie ćwiczoną głoskę,
• sytuacja „Zakupy”. W długiej kolejce do kasy:  dziecko nazywa produkty z ćwiczoną głoską, które znalazły się w wózku,
• rozmawiaj z dzieckiem o tym, co robiło na zajęciach logopedycznych; dzieci chętnie o tym opowiedzą przy okazji utrwalając zdobyte tam umiejętności,
• kiedy dziecko utrwala wymowę głoski w mowie spontanicznej, możemy umówić się na sygnał, który wskaże dziecku, że „zapomniało się” i mówi „po staremu”, np. rodzic nie odpowiada na pytanie dziecka, jeśli ono mówi niepoprawnie. UWAGA: tę metodę można stosować wówczas, gdy dziecko dobrze opanowało już wymowę danej głoski i uczy się używania jej w codziennych sytuacjach (czyli kształtuje nawyki używania głoski na co dzień),
• przygotuj pomoce do ćwiczeń razem z dzieckiem lub wykorzystajcie gry i zabawki, które posiadacie już w domu,
• wykonaj grę planszową, w której będą wykorzystane słowa, zwroty lub zdania do utrwalenia. Może to też być „Memo” czy „Piotruś” z obrazkami, których nazwy zawierają ćwiczone głoski.
• dla małych odkrywców – zagrajcie z dzieckiem w grę „Poszukiwanie skarbów”. Ukryte skarby to karteczki ze słowami, wyrażeniami lub zdaniami do utrwalenia, albo ćwiczeniami – zadaniami do wykonania. Chowamy je w różnych miejscach domu i rysujemy mapę z drogą do „skarbów”. Zadaniem dziecka jest je odnaleźć, a następnie prawidłowo powtórzyć. Samo odnalezienie „skarbu” jest już nagrodą, ale można ustanowić dodatkową nagrodę – punkt za prawidłowe powtórzenie materiału językowego,
• rysuj obrazki, które dzieci muszą pokolorować lub dokończyć wymawiając przy tym trudne słowa (w trakcie rysowania prowadzimy dialog z dzieckiem w taki sposób, aby w odpowiedziach musiało użyć „trudnych” słów z ćwiczonymi głoskami),
• w zabawie z dzieckiem wykorzystaj „trudne” wierszyki lub zabawy paluszkowe.